Rozwód nie tylko kończy małżeństwo, ale także wpływa na kwestie dziedziczenia. Dopóki sąd nie orzeknie rozwodu, małżonkowie pozostają wobec siebie spadkobiercami ustawowymi. Oznacza to, że w przypadku śmierci jednego z nich, drugi dziedziczy na mocy ustawy, chyba że został sporządzony testament stanowiący inaczej.
Moment uprawomocnienia się wyroku rozwodowego stanowi ważną granicę. Od tego momentu byli małżonkowie nie dziedziczą po sobie automatycznie. Warto mieć świadomość, że proces rozwodowy, nawet w jego zaawansowanym stadium, nie ma wpływu na prawo do spadku. Jeśli jedno z małżonków umrze przed ogłoszeniem rozwodu, drugi nadal będzie traktowany jako ustawowy spadkobierca.
Testament jako narzędzie zabezpieczenia woli
Osoby przechodzące przez rozwód często zastanawiają się, jak zabezpieczyć swój majątek przed byłym współmałżonkiem. Istotnym rozwiązaniem jest sporządzenie testamentu, który pozwala na dowolne rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci. Warto przy tym pamiętać, że testament można w każdej chwili zmienić lub odwołać. Daje to możliwość dostosowania decyzji do aktualnej sytuacji życiowej.
Samo unieważnienie testamentu po rozwodzie nie następuje automatycznie. Jeśli więc ktoś nie zmieni dokumentu po zakończeniu małżeństwa, były małżonek nadal może być jego beneficjentem. W takich przypadkach wola spadkodawcy jest ważna – niezależnie od rozwodu, jeśli w testamencie pozostawił wszystko byłemu małżonkowi, ten nadal może otrzymać spadek.
Czy były małżonek może się domagać części majątku?
Z chwilą rozwodu ustaje nie tylko ustawowe prawo do dziedziczenia, ale także prawo do zachowku. Oznacza to, że były małżonek nie może domagać się części spadku, jeśli został pominięty w testamencie. To istotna różnica w porównaniu do sytuacji sprzed rozwodu, gdy współmałżonek jako jeden z najbliższych krewnych miałby zagwarantowane minimum spadkowe, nawet wbrew woli zmarłego.
Jednak w praktyce mogą pojawiać się komplikacje. Jeśli były małżonek został uwzględniony w testamencie, ale inne osoby bliskie (np. dzieci) zostały pominięte, mogą one dochodzić swojego prawa do zachowku. Wówczas byli małżonkowie mogą znaleźć się w sporze prawnym dotyczącym podziału majątku.
Rozwód a dziedziczenie w ramach wspólnoty majątkowej
Przed rozwodem małżonkowie najczęściej posiadają wspólność majątkową. Oznacza to, że w przypadku śmierci jednego z nich druga osoba dziedziczy połowę majątku wspólnego oraz część majątku osobistego zmarłego. Po rozwodzie wspólność ustaje, a byli małżonkowie pozostają właścicielami określonych udziałów w majątku, które podlegają dziedziczeniu na ogólnych zasadach.
Jeżeli były małżonek pozostawał w bliskich relacjach ze zmarłym, ale nie zawarli ponownie małżeństwa, może mieć problem z dostępem do pozostawionego majątku. W takim przypadku jedyną możliwością zabezpieczenia jego sytuacji jest testament, w którym zostanie jasno określona jego rola jako spadkobiercy.
Jak skutecznie zaplanować kwestie spadkowe po rozwodzie?
Rozwód to często początek nowego etapu życia, dlatego warto zadbać o uporządkowanie spraw spadkowych. Zmiana testamentu, uregulowanie podziału majątku oraz zabezpieczenie przyszłości dzieci lub nowych partnerów może zapobiec późniejszym konfliktom. Warto również rozważyć sporządzenie umowy dożywocia lub darowizny, jeśli chce się w inny sposób rozporządzić swoim majątkiem.
